نام و نسبت زمانی ماههای سال در تقویمهای مختلف
|
ماههای بابلی |
ماههای یهودی |
ماههای پارسی |
ماههای ایرانی |
ماههای میلادی |
|
|
Nisannu |
Nisan |
آدوکانیش - Adukanaiša |
فروردین |
مارچ - آوریل |
I |
|
Ajaru |
Iyyar |
ثوراواهار - Thûravâhara |
اردیبهشت |
آوریل - می |
II |
|
Simanu |
Sivan |
ثایگرثیش -Thâigaciš |
خرداد |
می - جون |
III |
|
Du'ûzu |
Tammuz |
گرماپد- Garmapada |
تیر |
جون - جولای |
IV |
|
Âbu |
Ab |
درن بازیش - Turnabaziš |
مرداد |
جولای - آگوست |
V |
|
Ulûlu |
Elul |
کارباشیا - Karbašiyaš |
شهریور |
آگوست - سپتامبر |
VI |
|
Tašrîtu |
Tishri |
باگایادیش- Bâgayâdiš |
مهر |
سپتامبر - اکتبر |
VII |
|
Arahsamna |
Marheshvan |
(ورگزن)مرکزن - Markâsanaš |
آبان |
اکتبر - نوامبر |
VIII |
|
Kislîmu |
Kislev |
آثریاد - Âçiyâdiya |
آذر |
نوامبر - دسامبر |
IX |
|
Tebêtu |
Tebeth |
آنامک - Anâmaka |
دی |
دسامبر - ژانویه |
X |
|
Šabatu |
Shebat |
سامیا - Samiyamašش |
بهمن |
ژانویه - فوریه |
XI |
|
Addaru |
Adar |
ویاخنا - Viyaxana |
اسفند |
فوریه - مارچ |
X |
اخترشناسان 2500 سال پیش قواعد حرکت خورشید ماه و سیاره ها و ستارگان را می شناختند و دوره های ساروسی را استخراج کرده بودند و می توانستند پدیده هایی مانند خورشید گرفتگی یا ماه گرفتگی را پیش بینی کنند.در کتیبه ای که از داریوش اول به تازگی به دست آمده حتی محل رویت خورشیدگرفتگی نیز پیش بینی شده است. یکی از اختر شناسان آن دوره نابوریمانو بوده است او در دوران پادشاهی کمبوجیه فعالیت خود را آغاز کرد و کتیبه معروف کمبوجیه 400 که به رصد ماه و مشتری و زهره و زحل و مریخ پرداخته اثر اوست. کتیبه ها حاکی از آن است که در سالهای 550 تا 330 پیش از میلاد علم ستاره شناسی به اوج خود رسیده است و در همه سرزمینهای تابعه ایران تاثیر داشته است.در زمان داریوش اول دانشمندی ایرانی به مصر اعزام شد و مامور تشکیل بنیادهای علمی در مصر بود. دانشمندان یونانی زیادی در قرن ششم پیش از میلاد به ایران سفر کردند که در میان آنها فیثاغورث نیز بوده است.آنها پس از بازگشت در اسپارت آفتاب سنج نیز ساختند
در زمان کمبوجیه مشتری رصد شد و پی به حرکت آن سیاره بردند و اسن مطلب در زمان داریوش اول منتشر شد و به دنبال آن زحل و مریخ نیز رصد شدند و گردش آنها به اثبات رسید
در زمان غارت اسکندر برادرزاده ارسطو نیز عضو ارتش او بوده و برای عمویش متون نجومی هخامنشی را هدیه می برد. سپاه اسکندر متونی را که به نظرشان بی ارزش می آمده را از بین می بردند و آنهایی را که برایشان اهمیت داشت را به یونان میبردند. سالهای بعد اختر شناسی به دست افراد سود جو افتاد و با جادو و خرافات آمیخت و از حالت علم طبیعی خارج شد
فرضیه ای توسط آقای رضا مرادی غیاث آبادی اعلام شده است که بنایی که ما آنرا به نام کعبه زرتشت می شناسیم و در نقش رستم قرار دارد رصد خانه بوده است. برای اطلاعات بیشتر به کتاب ایشان به نام رصد خانه خورشیدی نقش رستم رجوع کنید